Navigation bar
  Print document Start Previous page
 2 of 4 
Next page End 1 2 3 4  

2
is). Dat programma voelde al aanzienlijk minder als het echte leven en meer als het vullen
van papier. Eisen hadden immers alleen zin als we ook machtsmiddelen hadden, de
bedoelde pressie konden uitoefenen, maar waar moesten we die vandaan halen?
De vereniging groeide langzaam. De pers vond onze rapporten niet interessant. We hadden
de leden ook weinig aan te bieden. Ik weet niet wat het is met politiek geïnteresseerde,
ijverige en verantwoordelijke mensen, maar het was een bijzonder ongezellige vereniging.
We hadden altijd vergaderingen in heel ongezellige zalen en weekends in ongezellige
oorden en ik kan me ook niet herinneren dat er ooit iemand dronken was of een lied zong.
Het antwoord van het bestuur op de steeds terugkomende symptomen van malaise was
overigens altijd hetzelfde: het inschakelen van een organisatiedeskundige. Daar hadden we
er een heleboel van, allemaal mannen, en die maakten dan weer een nieuw model met
allemaal andere blokjes en verbindingslijnen om de regionale en functionele taakverdelingen
te scheiden en te verbinden. Helaas zaten er in die blokjes altijd maar weer dezelfde
overwerkte vrouwen en waren er altijd dezelfde afdelingen actief: die in de akelige
voorsteden, zoals Rijswijk en Zoetermeer. Daar leken ze het wèl gezellig te hebben maar
daar hadden we in Amsterdam niets aan.
Intussen waren er natuurlijk ook spanningen en zelfs conflicten. Je kunt achteraf zeggen dat
de tweede golf nog midden in de backlash van de eerste golf begon: met de doodsangst om
voor feminist, mannenhaatster, kenau of derde geslacht te worden uitgemaakt. In beginsel
was MVM, met al die keurige echtparen en keurige rapporten, daar natuurlijk redelijk tegen
afgeschermd, maar men bleef bezorgd om met de oude ideeën over de vrouwenbeweging
geassocieerd te worden. Ik citeer Elsje Engelman in een dialoogje met Hedy d’ Ancona in het
MVM-Nieuws van mei 1969²: ‘Wat me namelijk is opgevallen is dat we worden doodgeslagen
met een houding van: zie je wel, er is niets nieuws onder de zon, dat is weer zo’n stel
vrouwen met de broek aan. Men pint ons dan vast op een beeld dat al bekend is, dat van
een emancipatie-beweging. Op die manier kan onze groep ingekapseld worden en daarmee
meteen het gevoel dat we echt iets zouden kunnen veranderen. Je wordt minder gevaarlijk.’
Ook d’ Ancona vindt het gevaarlijk om MVM een emancipatiebeweging te noemen: ‘Er ligt
een suggestie voor de hand, vrouwen zijn een achtergebleven gebied, dáár moeten we iets
aan doen. We werken dat misschien zélf enigszins in de hand, door in onze praktische
doelstellingen veel punten naar voren te halen die speciaal de gehuwde vrouw met kinderen
of gezinsverantwoordelijkheid in staat moeten stellen naast man of kinderen een positie in de
maatschappij te laten vervullen. Maar ik geloof, dat dat slechts een praktisch facet is van een
veel bredere kijk die we hebben - of ik heb - op een veranderende maatschappij, met
veranderende gezinsfuncties en veranderende verantwoordelijkheden van mannen en
vrouwen.’ En dan Elsje weer: ‘Maar we hebben niet alleen punten die uitsluitend die groep
betreffen. We hebben toch langzamerhand in onze eigen kring wel een mentaliteit ontwikkeld
die er oog voor heeft dat ook mannen een geweldig stuk onvrijheid hebben in de huidige
constellatie. De man moet, zoals het nu is, het geld thuisbrengen voor het gezin en dat geld
verdient hij vaak met werk dat hij helemaal niet zo aantrekkelijk vindt, maar dat hem toch zó
in beslag neemt dat hij nauwelijks tijd heeft voor een stukje gezinsleven of een stukje
privéleven. (...) Persoonlijk doet het mij daarom plezier als mannen nu al zich kunnen
losmaken van hun werk om ook andere kanten van hun persoon te ontwikkelen. Dat heeft
twee facetten: aan de ene kant maakt het de vrouw mogelijk de gezinstaak soms over te
geven en zich in maatschappelijke richting te bekwamen.’ etc., etc.
Het MVM-Nieuws, dat door deze dames werd geredigeerd, bevatte dan ook veel over
rollenpatronen en in het bestuur was er ruzie. Want Joke Kool-Smit, hoe sociaal-
democratisch ze ook was, paste toch niet helemáál in een neutrale presentatie van bevrijding
van mannen en vrouwen uit knellende rollenpatronen. Ze was de hele toestand begonnen
met Het onbehagen bij de vrouw, en ook in haar latere stukken (waarover ook ruzie was,
omdat ze langer waren dan die van de anderen en zij dan vond dat die anderen maar
moesten schrappen - achteraf terecht, maar niet echt vrouwelijk bescheiden gedrag) is ook
zeer weinig over het onbehagen bij de man te vinden. En kennelijk hadden de leden van de
                                                
2
Tussen konfrontatie en samenwerking. Vijftien jaar pennetrekken door Aktiegroep Man Vrouw Maatschappij, Zeist 1983, p. 2
Previous page Top Next page