Frederike van Leeuwen, Stakingsdagboek
3
Dinsdag 17 maart: De behandeling van de abortuswet is uitgesteld tot 28 april. Is dat een suk-
ses? 30 maart staken en op 31 maart al stemmen, dat zou de gemoederen teveel in opwinding
brengen. Teveel vrouwen zouden razend worden als nog geen dag later de abortuswet door de
Eerste Kamer gejaagd zou worden. Veel vrouwen bellen ons op: wordt de staking nu ook uitge-
steld? Maar we hadden bijna al meteen besloten dat we in elk geval de 30ste gingen staken.
Marijke en Anneke werken als gekken aan de krant. Een vrouwenstakingskrant waar we er
200.000 van gaan verspreiden. Het lijkt onvoorstelbaar.
Woensdag 18 maart: In het logboek lees ik dat Truus Divendal van de NVB Marga's toespraak
te negatief vindt, er was toch al best iets bereikt en we waren toch een macht. Maar hoe kan het
dan dat we nu bijna een abortuswet hebben die bijna geen vrouw wil? Zelfs in onwaarschijnlijke
plaatsen als Druten en Gemert proberen vrouwen iets van de grond te krijgen. Klara heeft een
bel-aktie gedaan naar allerlei dorpen. In Havelte was een mevrouw net bezig een lammetje ter
wereld te brengen maar desondanks had ze wel oren naar een staking. Of misschien wel juist
daarom.
Donderdag 19 maart: Er zijn 100.000 kranten gekomen en het is een gekkenhuis want al die
kranten moeten ook weer weg, en wel zo snel mogelijk. Er zit iemand aan een tafel in de bar
met om zich heen grote vellen papier. Het ziet er niet naar uit dat het goed met haar gaat en ik
bemoei me er maar niet mee. 's Nachts droom ik dat er iemand van het landelijk stakingskomi-
tee door een mistig landschap in Oost-Groningen sjokt, met kranten onder haar arm, op zoek
naar het Afhaaladres. Het gezeur over de vakbonden houdt maar niet op. De pers schrijft voor-
namelijk over wat de vakbonden vinden en Elske ter Veld mag overal komen vertellen dat de
staking onrechtmatig is. De diskussie met het FNV dreigt de hele staking te gaan domineren en
dat terwijl maar 20% van alle vrouwen betaald werk heeft. Vier van de vijf vrouwen heeft met
vakbonden niets te maken.
Vrijdag 20 maart: Er komen nog eens 125.000 kranten en nu ligt de hele gang vol, van de deur
tot aan de trap. Er zijn ook weer stikkers - we gaan al naar de 300.000 - en er zijn stakings-
bordjes en affiesjes, gemaakt door entoesiaste vrouwen. En er zijn vrouwen, voortdurend lopen
er drommen vrouwen in en uit, die kranten, stikkers en nog veel meer komen halen. Het is hier
zelden zo druk geweest.
Zaterdag 21 maart: Het Amsterdamse komitee vergadert weer en ik wil wel weten wat er in
mijn eigen stad gaat gebeuren, dus ik bemoei me ermee. Het gaat nog steeds over al of geen
mikrofoons en al of geen vergunningen. Waarom moet je een vergunning hebben om op de
Dam te gaan staan? Als je daar toestemming voor gaat vragen is het leuke eraf. Maar één van
de vrouwen op de vergadering vindt dat vrouwen toch beschermd moeten worden. Waartegen
dan? Iemand anders vindt dat je toch centrale eisen moet formuleren anders weten vrouwen
niet waarom ze op de Dam zijn. Gelukkig zegt weer iemand anders verschrikt dat de vrouwen
van haar buurthuis zouden schrikken als er zomaar eisen gesteld zouden worden, en dat je
toch ook niet zomaar iets voor andere vrouwen kon bepalen. Leve de individualisering. Het am-
sterdamse komitee stelt voor dat zij de kookstaking (want zo heet het intussen) verder zullen or-
ganiseren op basis van de gevoerde diskussie.
De spanning is eraf. Of de staking een sukses wordt hangt niet meer van ons af - we kunnen
daar weinig meer aan doen.
Maandag 23 maart: Ik hen een afspraak met en journalist van het Algemeen Dagblad. Hij wil
weten hoeveel vrouwen er nu gaan staken. Dat wil ik nou ook zo graag weten; dus vraag ik dat
een uur later aan Alie in Rotterdam. Zijn het er wel 10.000? Rotterdam is toch bijna net zo groot
als Amsterdam, dus dan is 10.000 toch niet onmogelijk? Maar Alie vindt 10.000 wel veel, en ver-
der kan ze er geen zinnig woord over zeggen. Het meisje van de vrouwenboekhandel 't Wicht in
Enschede vindt 1000 vrouwen ook veel voor Enschede, en kan het ook niet schatten. Het valt
me op dat veel vrouwen tegenover ons amsterdamsen een soort schaamtegevoel hebben: 'Wij
zijn nog niet zover, dit is maar een kleine plaats, het is hier nog heel achterlijk, christelijk, katho-
liek, burgerlijk, liberaal.' 's Middags loop ik door de stad. Er is nog niet veel te merken van een
staking. Alleen een paar stikkers op de WC van de Universiteitsbibliotheek. Maar als ik naar Ra-
dio Stad luister weten de meeste vrouwen van de staking af. Een mevrouw in een winkel waar ik
een viltstift koop ziet mijn stikker en begint te lachen. Ze vindt de staking heel leuk, maar zelf
kan ze niet staken want dan zou ze meteen op straat staan.
Dinsdag 24 maart: Ik heb een hele dag vrij. Ik wil wel een boek gaan lezen maar dat lukt niet.
Ik zou het liefst de hele staking overboord zetten maar ik kan ook niet bedenken wat ik dan lie-
ver zou doen. Ik zou de andere vrouwen van het landelijk komitee het liefst een tijdlang niet
zien maar ik heb ook geen behoefte om andere mensen te zien want wat moet ik daar tegen
zeggen? Om half vijf ben ik in het Vrouwenhuis, zomaar, om even te kijken. Dit is het spannend-
 |
 |
 |