de Bonte Was, FEMINIST (1), Amsterdam 1977, De Bonte Was
9
primair klassebewustzijn missen, omdat hun verspreiding isolement ten opzichte van elkaar
veroorzaakt, en zij zich meer verbonden voelen met één bepaalde man dan met andere vrouwen.
lopen de vrouwen het gevaar hun klassebelangen uit het oog te verliezen, en niet in te zien dat hun
toestand altijd bepaald zal blijven door hun ondergeschikte positie in het primaire klassesysteem.
Het klasseprobleem en de vrouwenbeweging
De rangorde van vrouwen binnen een hiërarchie krijgt pas betekenis als de vrouwen zich gaan
organiseren. Wanneer vrouwen zich in een eigen beweging van de mannen afscheiden en speciaal
gaan strijden voor vrouwenrechten, dan ligt voor de hand dat zij wel geloven dat hun problemen
iets te maken hebben met het feit dat zij vrouwen zijn, maar, al worden zij zich ervan bewust dat ze
een klasse vormen tegenover die der mannen, zij blijven geneigd over het hoofd te zien dat zij
gebonden zijn aan bepaalde mannen: aan de top of onderaan de ladder van de mannelijke
hiërarchie. Er ontstaat een situatie waarin de vrouw al blij is andere vrouwen te ontmoeten. Het idee
ontstaat dat we allemaal machteloos zijn en dat de manier waarop de mannen zichzelf rangschikken
binnen hun eigen klasse niets te maken heeft met de struktuur welke de vrouwen onder elkaar aan
het opzetten zijn.
Door deze houding aan te nemen, weigeren vrouwen een fundamentele strijdigheid in onze situatie
onder ogen te zien. In de maatschappij worden alle vrouwen verlaagd tot een ondergeschikte en
minderwaardige plaats, maar tegelijkertijd zijn zij verdeeld over mannen die zeer verschillende
machtsnivo's binnen de mannelijke hiërarchie vertegenwoordigen. Zodra de vrouwen, zonder
mannen bij elkaar komen, zal deze tegenstrijdigheid voor het eerst duidelijk worden doordat de
vrouwen van mannen in de hogere sociale klassen zich van een minderwaardige positie ten
opzichte van de man verplaatst zien naar een overheersende positie ten opzichte van andere
vrouwen.
Zij komen nu in een positie waar zij andere vrouwen kunnen onderdrukken, omdat alleen al het feit
dat vrouwen samenkomen, macht schept. Tot nu toe zijn het steeds vrouwen uit de hogere standen
geweest die klaarstonden om deze macht te grijpen. Daarom is het de vrouwenbeweging, waarin
deze klassetegenstellingen aan het licht zullen komen.
Wie zijn de vrouwen die naar de top van de vrouwenbeweging opgeklommen zijn en hoe zijn zij in
staat hun leidinggevende posities te behouden? Over het algemeen stammen zij uit de sociale
midden- of hogere klassen. Als vrouwen van mannen uit deze klassen zijn ze dikwijls toegerust met
veel van dezelfde voordelen en gedragspatronen als de mannen-opleiding, zelfvertrouwen (zo al
niet tegenover mannen, dan in ieder geval toch tegenover andere vrouwen), superioriteitsgevoel ten
opzichte van de massa, enz. - eigenschappen die zij, wanneer zij mannen waren zouden kunnen
gebruiken bij het uitoefenen van macht en het geven van leiding.
Even belangrijk is het feit dat de vrouwen uit deze klassen de gelegenheid hebben gehad de man
die zijn macht uitoefent van dichtbij gade te slaan zodat zij, wanneer de gelegenheid zich voordoet,
in staat zijn hem op verbluffende wijze te imiteren.
Precies zoals hij, beschuldigen ze de mopperaarster in de lagere regionen vaak ervan dat ze last
hebben van psychologiese moeilijkheden en ze hebben zelfs beweerd dat de opstandige vrouwen
hen proberen te kastreren. Gewoonlijk hebben vrouwen uit de hogere sociale klassen behalve dat ze
een betere opleiding hebben dan vrouwen uit de lagere, ook een grotere spreekvaardigheid en
daardoor het vermogen zich in een groep te dringen en de leiding ervan over te nemen. Een
ongelijk aandeel van de verschillende leden van de beweging wordt door hen of geaksepteerd of
over het hoofd gezien. Sommigen hebben geld, anderen hebben relaties, helaas koesteren velen nog
steeds de hoop voor zichzelf een goed leven op te bouwen, zelfs al zou er nooit een feministiese
revolutie komen. Het gevaar ligt hierin dat velen van hen denken dat zij altijd een
ontsnappingsdeurtje hebben - ze kunnen altijd nog een groot schrijfster of schilderes worden - of,
 |
 |
 |
 |