2
De Nooduitgang: ‘Ik wou twee kinderen gaan kopen, maar toen bleek dat je ze kreeg’, maar
de moderne vrouw ‘krijgt’ al lang geen kinderen meer. Zij ‘neemt’ ze, omdat zij ‘ze wil’, zoals
honden en poezen genomen worden, bij gebrek aan slaven en vee; en zij verwacht daarvan
liefde, geen geld. Zij zou er niet over piekeren de kleinen met een schoenpoetssetje aan het
gezinsinkomen te laten bij dragen,.zelfs niet op koninginnedag.
Kindschap
Natuurlijk zijn er wel mensen geweest die gezegd hebben dat het met ‘kind’ net zoiets is als
met ‘vrouw’ en met ‘zwart’: een opgedrongen identiteit, op grond van iets uiterlijks - in dit
geval dat het kind kleiner is of, als het groter is, dat het minder rimpels heeft - waar allerlei
aarden en inhouden aan vastgeknoopt worden. Philippe Ariès wees er op hoe jong, in deze
zin, het kind is; een paar eeuwen pas. Freud verzette zich tegen de projectie van ‘onschuld’
in dit levend wezen. Montessori eiste ruimte waarin het kind zèlf kon leren, en wel vanaf een
jaar of twaalf door het verrichten van produktieve arbeid, Anna Freud ontdekte, na het
vervaardigen van een theorie die de moeder vaster aan het kind snoerde dan ooit te voren,
dat kinderen die Theresienstadt hadden overleefd echte, gelijkwaardige, brusterlijke banden
gevormd hadden - juist door het ontbreken van ouders en verzorgers. Talloze
kinderboekenschrijvers vestigden de aandacht op andere kinderen, die zichzelf in oorlog en
hongersnood zonder ouders gered hadden en dan gewoon mensen bleken te zijn.
Er waren ook praktische experimenten. Iedereen weet dat de kibboets-kinderhuizen mislukt
zijn, omdat de moeders de kinderen op den duur terug wilden - maar niet, dat in de kibboets
de arbeidsdeling tussen vrouwen en mannen zorgvuldig gehandhaafd was gebleven. De
jaren zestig leverden de alternatieve crèche, die geen verlengstuk zou zijn van gezin of staat
en waar de kinderen het zelf moesten uitzoeken (misschien komt die film ooit nog op de
televisie: hij toont hoe de kinderen ineens allemaal op hun stoeltjes klimmen om al hun
bestek in de soeppan te gooien, en dan het leermoment: hoe beteuterd ze naar hun heerlijke
bordjes met soep kijken). Maar al gauw heette het allemaal ‘kinderopvang’.
In theorie is nu aanvaard dat kinderen mogen worden uitgeleend aan andere volwassenen
die ze tegen het minimumloon mogen opvoeden, mits zij daar de juiste diploma’s voor
hebben: de technieken kennen om er nette mannen en vrouwen van te maken. Voorzover
het bedrijfsleven vrouwen nodig heeft, ontstaat er zelfs iets van praktijk. Maar met
kinderbevrijding heeft dit niets te maken. Kinderbevrijding betekent autonomie voor kinderen
en autonomie betekent sociale, produktieve contacten. Hoe ondenkbaar is dat in een tijd
waarin kinderen niet eens bij elkaar kunnen gaan spelen omdat de mobiliteit van hun
bezitters de straat onveilig maakt!
Goed, wij weten ook niet wat je hier zo gauw aan zou kunnen doen. De kinderrechtswinkel
steunen, dat is zeker. In een consumptiemaatschappij dreigen kinderen inderdaad te worden
opgegeten. En laat iedereen die er een wil ‘nemen’ in elk geval eens nadenken of ze de
fundamentele mensenrechten van dit nieuwe schepsel kan waarborgen. Dan houdt het
gezeur over ‘de rechten van de moeder’ tenminste op.
 |
 |
 |