2
verscheidenheid aan negatieve gevoelens - haat, afgunst, minachting, afkeer, schuld,
schaamte, twijfel - en bovendien is hij zich bewust van wat hij is en niet is.’
Vrolijke wraak?
Het is duidelijk dat de man van de wereld een stronthoop gemaakt heeft. Helaas is er geen
hoop dat vrouwen het bestel zullen laten instorten door de mannen in de steek te laten, want
de meeste vrouwen, vooral die uit de bevoorrechte middenklassen, zijn door hun vaders al
net zo mannelijk gemaakt als zijzelf.
Bij sommige vrouwen komt deze tekst waar nog ontelbaar meer fraaie beledigingen in staan
hard aan; andere worden er juist heel vrolijk van. Vrouwen - feministen dus ook - blijken toch
steeds weer te verdringen hóe vervelend ze mannen vinden: zowel schrik als vrolijkheid zijn
reakties op deze abrupte evokatie van het verdrongene. Solanas’ Manifest hoort dan ook niet
in de eerste plaats thuis in de politiek, maar in de kunst; niet in de werkelijkheid van
bewegingen en organisaties, maar bij de vormgeving van onze wensdroom van wraak. Op
dezelfde manier lokte Marleen Gorris al die vrouwen die niets van het feminisme willen
weten naar De Stilte rond Christine M – om eindelijk eens een man stuk te hakken.
Natuurlijk is het manifest ook griezelig - net zoals alle andere biologische redeneringen over
de superioriteit en inferioriteit van bepaalde merken mensen. De vrouwenbeweging van de
tweede golf is voor biologische argumenten niet immuum gebleken. Erger nog, ze werden
niet gebruikt om mannen af te kraken, maar om het moederschap.te verheerlijken. Volgens
Solanas is dat ook de schuld van de mannen: ze hebben vrouwen uit de middenstand zo
verdierlijkt dat zij ‘baringsween als iets heel bijzonders willen zien’.
Solanas heeft voor het zelfinzicht van vrouwen van alles te bieden, maar haar blijvende
waarde ligt toch in haar pleidooi voor de mannenhaat. Feminisme zonder mannenhaat leidt
immers tot vrouwenstudies of erger. Een beweging die geen andere vijanden heeft dan ‘de
kultuur’, ‘het patriarchaat’ of ‘anderen’ vervalt in zelfbespiegeling. Historische en kulturele
benaderingen zijn een luxe die de onderdrukten zich alleen kunnen permitteren als zij een
surplus aan haat kunnen garanderen, anders vervallen zij onherroepelijk tot begrip voor de
tegenstanders.
 |
 |
 |