MISDADEN TEGEN DE VROUW
, Tribunaal Brussel 1976. Diana Russell & Nicole Van de Ven, 1977
Nederlandse vertaling, De Bonte Was, Amsterdam 1977
149
23
Verdere kontroverses binnen het Tribunaal
De stemming van het publiek op het Internationaal Tribunaal kan alleen op de eerste dag als
'rustig' beschreven worden. Ik gebruik ekspres het woord 'publiek', omdat het dat op de eerste dag
was. De koördinatiekommissie was na de opening op het podium blijven zitten, niet omdat dat
besloten was, maar omdat het eenvoudig gebeurde. Ik vond dit meer kollektief dan wanneer we de
voorzitster volledig alleen hadden laten zitten. Na de openingszitting van de eerste dag moest de
voorzitster soms een getuige die over haar tien minuten heen was, vragen haar verhaal snel af te
ronden. De koördinatiekommissie had besloten dat de getuigen aan hun tijdslimieten gehouden
zouden worden, zodat vrouwen met lange getuigenissen aangemoedigd zouden worden ze van te
voren in te korten. Ieder land en iedere vrouw zou evenveel tijd krijgen. Bovendien leek het ons
voor de toehoorsters makkelijker om naar korte dan naar lange verhalen te luisteren. Tenslotte
wilden we tijd overhouden voor spontane getuigenissen. We zagen dus het opleggen van
tijdslimieten als een onplezierige maar noodzakelijke beslissing.
Interrupties die we noodzakelijk achtten veroorzaakten echter veel vijandschap bij de toehoorsters,
omdat ze vaak ongevoelig en autoritair vonden. Aan het eind van de eerste dag had zich een
aanzienlijke wrevel en woede ten opzichte van ons ontwikkeld. We hadden een feedback- en
kritiek-zitting gepland aan het eind van de eerste dag en tegen die tijd stelden de Spaanse
vrouwen een komplete verandering van het Tribunaalprogramma voor. Een Spaanse
woordvoerster klaagde er over dat de afgelegde getuigenissen zuiver uit 'anekdotes' of uit feitelijke
beschrijvingen bestonden. Ze vond dat in de plaats daarvan theoretiese analyses van de oorzaken
van de misdaden ontwikkeld moesten worden en dat er gepraat moest worden over manieren om
ze te bestrijden.
Een lid van de koördinatiekommissie wees erop dat dit het doel van de werkgroepen was en zei
dat het te laat was om het hele Tribunaal te herstruktureren op de manier die de Spaanse vrouwen
voorstelden. Vrouwen waren door nationale kommissies uitgekozen om te getuigen. Velen van
hen hadden erg veel tijd gestoken in het voorbereiden van hun getuigenissen en verklaringen.
Velen waren van ver gekomen en hadden daarvoor aanzienlijke kosten gemaakt; de reiskosten
van sommige vrouwen waren vergoed vanuit de veronderstelling dat ze zouden getuigen. Ze vond
dat het oneerlijk zou zijn tegenover deze vrouwen en tegenover al die vrouwen die naar het
Tribunaal waren gekomen omdat het idee van het opnemen van persoonlijke getuigenissen hen
aansprak, om het voorstel van de Spaanse vrouwen uit te voeren.
Sommige vrouwen zagen dit antwoord als star en autoritair en het standpunt van de Spaanse
vrouwen zou tijdens de voortgang van het Tribunaal steeds meer mondelinge steun krijgen. De
tweede dag begon met de kontroverse over de media-mannen, waarover hiervoor geschreven is.
Daarna kwam de diskussie over de struktuur van het tribunaal weer op gang. Op een gegeven
ogenblik raakten de gemoederen zo verhit dat de voorzitster de technici de opdracht gaf om de
mikrofoons uit te schakelen. Toen ontstond er pas echt een grote ruzie. De koördinatiekommissie -
die met de beslissing over de mikrofoons niets te maken had gehad - werd autoritair en fascisties
genoemd. De leden moesten aftreden wilde het Tribunaal een overlevingskans hebben.
Na een tijdje legde een Australiese vrouw namens 'een groep Australiese vrouwen op de
konferentie' de volgende verklaring af: 'We zijn ons ervan bewust, dat de koördinatiekommissie
veel tijd en energie in de organisatie van deze konferentie heeft gestoken. Maar wij vinden dat de
struktuur van het Tribunaal moet veranderen in die zin, dat er minder plaats ingeruimd moet
worden voor individuele getuigenissen en dat er meer dialoog en interaktie moet kunnen zijn
tussen de vrouwen die spreken en de toehoorders. We hebben het gevoel dat veel mensen hier
ontevreden zijn met het kunstmatige karakter van de getuigenissen. Zoals nu de getuigenissen
worden afgelegd is geen nadere beschouwing mogelijk van de verschillende misdaden, gezien in
hun specifieke kontekst. En op deze manier komen we ook niet tot het formuleren van
veranderingsstrategieën.