De Bonte Was, FEMINIST 2, Amsterdam 1977
41
Feminisme en vrouwenkultuur
Zijn dit twee verschillenden dingen? Hoort het bij elkaar of houdt feminisme automaties
vrouwenkultuur in zich. Er is geloof ik nogal wat verwarring en onduidelijkheid over. Er
zijn groepen vrouwen die zich uitsluitend bezighouden met het konstateren dat
vrouwen in deze kultuur geen plaats hebben en van daaruit alsnog die ruimte opeisen
en innemen. Vrouwen in de wetenschap houden zich bezig met het verkrijgen van
speciale vrouwenstudies, anderen graven in het verleden en komen op de proppen met
samenlevingsvormen die niet patriarchaal maar matrilineair of zelfs matriarchaal
waren, ontlenen hieraan het bestaan van een vrouwenkultuur en willen die weer in ere
herstellen. Dat het patriarchaat voor de opkomst van de industriële revolutie iets
anders was dan het huidige wordt elders in Feminist uitgelegd en ik ga er hier niet
verder op in. Een kleine groep zou zich het liefst op een eiland willen terugtrekken om
gevrijwaard van alle invloeden een nieuwe samenlevingsvorm te ontwikkelen. Maken al
deze aktiviteiten deel uit van het feminisme? Eigenlijk niet en waarom niet? Allereerst
is het net zoiets als de geldkwestie en de inkapseling (Feminist I). Als we uitgaan van
het feministiese standpunt dat deze maatschappij per definitie een
mannenmaatschappij is en dus onderdrukkend werkt voor vrouwen wordt alle ruimte
die vrouwen eisen, hen toegewezen door mannen: zij verkrijgen het. De houding ten
opzichte van elk nieuw idee: aanvankelijk wat tegenstribbelen maar op den duur in
naam der vooruitgang geld en ruimte beschikbaar stellen. De kapitalistiese struktuur is
zeer elasties en er kan altijd nog wel wat bij op de duur is er altijd geld mee te
verdienen. Elke toegestane vernieuwing zal geleidelijk aan aan het systeem aangepast
moeten worden. En dat gebeurt dan ook. Op wetenschappelijk nivo zal de hierarchiese
struktuur geëerbiedigd moeten worden en bij festivals zal de medewerking en
goedkeuring van gemeentelijke instanties noodzakelijk zijn. Kunnen we de opbrengst
van deze vrouwenaktiviteiten betitelen met feministiese vrouwenkultuur? Ook niet want
het geldt maar voor het beperkte aantal vrouwen dat hierbij betrokken is en hierdoor
bereikt wordt. En bij kultuur stel ik me toch voor dat hieronder wordt verstaan wat voor
alle vrouwen geldt en is. In dat licht bekeken kom je op de vraag wat zou je dan onder
vrouwenkultuur kunnen verstaan die geeneen vrouw uitsluit: naaien, koken, breien,
zingen, dansen, schrijven, verzorgen bijv. Voorwaar een opwindend rijtje, ons van
oudsher in de maag gesplitst en geen nieuws. Niets waarbij je je iets strijdbaars voor
kan stellen. En dat is nu het verschil. Feminisme is per definitie een strijdkultuur.
Strijdkultuur betekent o.a. strijd voeren met middelen en op een manier waarbij je je
niet afvraagt of het kan, mag of past maar waarbij je je als doel stelt alle vrouwen
bewust te maken van hun (onderdrukkende) situatie. De middelen die je daartoe
gebruikt kunnen soms ludiek zijn, teater, zang, dans, maar mogen nooit een doel op
zich worden. M.a. w. tijdens voorbereidingen van iets doe je dat met vrouwen onder
elkaar op een heel andere manier en dat is een ontzettend goede ervaring en geeft
ontspanning. Maar als je daar alleen maar tevreden mee bent blijf je steken. Van de
drie aspekten, doel: vrouwenbevrijding - manier: met elkaar - middelen: uitingsvormen,
hebben we de uitingsvormen niet zelf ontwikkeld, maar vanuit de mannenkultuur
geleerd te gebruiken. M.a.w. we jatten en we zullen dat voorlopig nog wel een poosje
blijven doen.
Het is ook afschuwelijk om de hele kultuur in al zijn facetten sec over boord te moeten
gooien. Maar de historie (evolutie) van de mens, zoals die beleefd, bekeken en geno-
teerd is, is in wezen de geschiedenis van de man, dus ook de kultuur.
 |
 |
 |
 |