FEMINIST 3, teksten Anneke van Baalen & Marijke Ekelschot, Illustraties Annet Planten.
Amsterdam 1982, De Bonte Was
36
De seksuele revolutie
De seksuele revolutie is de reden geweest van het ontstaan van het radikaal-feminisme; en
vervolgens heeft het ‘radikaal-feminisme’ de seksuele revolutie bevorderd en verdiept. Dat is
nog eens dialektiek! Want de aanhalingstekens geven al aan, dat het ‘radikaal-feminisme’ dat
de seksuele revolutie bevordert, natuurlijk niet hetzelfde is als het radikaal-feminisme dat
ontstond als verzet tegen de seksuele revolutie. Het is een anarchistiese gemeenplaats, dat wie
zich verzet tegen een bepaalde maatschappelijke macht, uiteindelijk gaat lijken op die macht,
omdat men de strijd laat bepalen (definiëren) door de tegenstander - en zoiets is er met het
radikaal-feminisme ook gebeurd. Het is iets heel anders geworden dan de bedoeling was -
voorzover het zich alleen verzette tegen seksuele onderdrukking, en niet tegen uitbuiting van
vrouwenarbeid, werd het bruikbaar om de seksuele onderdrukking te versterken.
In andere artikelen in dit blad wordt uitgelegd hoe dat gegaan is. Hier dus alleen in het kort:
als het radikaal-feminisme niet kan verklaren hoe mannen en vrouwen geworden zijn zoals ze
zijn (geen historiese teorie heeft) komt het onherroepelijk uit op biologisme: mannen en
vrouwen zijn verschillend naar hun natuur. Feministen denken dan een heel biezonder
standpunt in te nemen door de zeggen dat vrouwen beter zijn dan mannen - maar ze realiseren
zich dan kennelijk niet dat, sinds een eeuw of twee, mannen dat ook zeggen; dat de plicht om
goed te doen juist de vrouwelijke onderdrukking zelf is (halfslachtige feministen zijn altijd
dol geweest op de kerkvaders, omdat die vrouwen zo vies en slecht vinden; de moderne
kerken zeggen dat allang niet meer, die zeggen juist dat vrouwen te goed zijn voor deze
wereld).
Al diegenen die Firestones verklaring (dat de vrouwenonderdrukking voortkomt uit de
biologiese gezinssituatie) hebben geloofd (of zelf bedacht: het is een eenvoudig
terugprojekteren van de moderne situatie), waren dus eigenlijk het feminisme al weer uit
zodra ze eraan begonnen waren. Alsof je te lang in de draaideur bent gebleven, en dan weer
uitkomt waar je begonnen was, terwijl je toch dacht van alles gedaan te hebben.
Wat die draaideur was, heeft de franse filosoof Foucault ons onlangs uitgelegd. Zijn nieuwe
boekje over de geschiedenis van de seksualiteit (The history of sexuality, Vintage 1980) kan in
één zin worden samengevat; het praten over seksuele onderdrukking is de seksuele
onderdrukking zelf. Door het gepraat wordt namelijk de suggestie gewekt dat seksualiteit
bestaat, ergens opgesloten zit, alleen nog maar bevrijd hoeft te worden. Wie geen lustvol
seksleven heeft, moet harder werken aan die bevrijding. En dat is nu juist de ellende zelf.
Foucault beschrijft hoe dit proces door de kerk, via de biecht op gang gebracht is en door de
psychiatrie geperfektioneerd. Hij verklaart echter niet waarom de kerk dit deed, liever gezegd
waarom dit specifieke middel gekozen werd om macht over de gelovigen te krijgen. Hoe zou
hij ook iets kunnen verklaren? Hij spreekt over mensen, niet over mannen en vrouwen, en wij
weten zo langzamerhand dat seksualiteit tegenwoordig voor mannen iets anders betekent dan
voor vrouwen. Wat seksualiteit voor vrouwen betekende in de zestiger jaren, in de jaren van
het ontstaan van de radikaal-feministiese beweging is in Vrouwen over seksualiteit van De
Bonte Was samengevat in twee woorden: ‘geen zin’. Aan datzelfde boek is de verwarring van
de radikale beweging over de seks te zien. Wij dachten in 1975 nog dat ‘geen zin in seks’
betekende: geen zin in seks met mannen. Tegelijkertijd vonden we het uiterst merkwaardig, ja
zelfs een beetje belachelijk, dat bijna alle seksopstellen die binnenkwamen hetzelfde patroon
volgden: eerst geen zin, dan na enige oefening van man zin geleerd, dan man geschrokken,
man weggedaan, vriendin gevonden, nu wél zin. We vonden dat zo eentonig, dat hoewel geen
van ons nog ooit met een man wou neuken, we alle ons bekende hetero’s hebben gevraagd om
een verhaal over een gelukkig heteroseksleven. Helaas, slechts één van de tien vrouwen die
ons een verhaal beloofde leverde het in - en dat ging over ‘een dode mus in bed’ (ze is nu al
 |
 |
 |
 |