Frederike van Leeuwen, Stakingsdagboek
4
stewat ik in 4 jaar vrouwenbeweging heb meegemaakt.
Donderdag 26 maart: Onze laatste stencils zijn verstuurd, de laatste postzegels geplakt. Er ko-
men nog steeds stakingskomitees bij, op de valreep. Het zijn er nu tegen de 120. De gang is
weer leeg; de meeste kranten zijn weg en hopelijk gekomen waar ze moesten zijn. Hopelijk. En
eeuwig rinkelt de telefoon. Er belt een meisje uit Oud-West: hoe moest ze staken. Want ze werkt
free-lance en haar vriend kookt. Ja, dat wordt moeilijk. In de Valeriuskliniek wilden vrouwen
gaan staken maar dat is van direktiewege verboden. Een lerares wil weten of ze ook moet gaan
staken als haar leerlingen niet willen. Natuurlijk. Radio Stad wil maandag de hele dag uitzenden
maar krijgt geen toestemming van minister Gardeniers. Ze gaan een kort geding aanspannen.
In heel Amsterdam worden stencils verspreid. Elke vrouw die om wat voor reden dan ook bij
ons binnenkomt vragen we om ze in haar straat te verspreiden.
Vrijdag 27 maart: Als ik postzegels ga kopen zie ik bij het postkantoor op de Nieuwe Zijds
twee meisjes met stikkers lopen: één heeft haar op haar jas geplakt en de ander op haar tas. In
mijn buurt is geplakt en in mijn straatje zie ik voor twee ramen affiesjes hangen. Ik krijg even de
neiging om daar zomaar aan te bellen.
In Amsterdam zullen maandachtochtend heel vroeg auto's met geluidsapparatuur de wijken in-
gaan om vrouwen op te roepen: Vrouwen ontwaak! Staak! Er zijn grote stikkers met daarop:
Gesloten wegens vrouwenstaking. Die kunnen we maandagochtend op winkels plakken. In
Apeldoorn willen vrouwen zondagnacht al in het vrouwenhuis gaan slapen want de staking be-
gint toch om 0.00 uur? De VPRO filmt 's avonds, en er zijn ook vrouwen om een video-opname
te maken. Nu zullen we ontmaskerd worden als onordelijk tuig. We moeten van de VPRO een
gedeelte van onze vergadering overdoen. Dat moet je ervoor overhebben.
Zaterdag 28 maart: Met Lucy ga ik stencils verspreiden in Slotervaart. Het is prachtig weer en
de zon schijnt. Eindelijk weg uit dat muffe Vrouwenhuis. Twee vrouwen in de Comeniusstraat
willen wel staken maar waar moeten ze dan met de kinderen heen? Met de mannen mee naar
het werk? Onmogelijk. In Slotervaart zijn geen kresjes op de dertigste. Twee andere vrouwen
zullen in elk geval een laken uit hun raam hangen, en weer een andere mevrouw komt in ieder
geval naar de Dam. Een mevrouw zegt dat zij wel voor vrije abortus is maar dat ze zo'n moeite
heeft met haar dochter want die vindt een zwangerschap een proces van de natuur waar je niet.
in mag ingrijpen, en je baart toch een kind uit liefde? Een enquête heeft uitgewezen dat 70%
van alle vrouwen van de staking op de hoogte is, dat 50% van die vrouwen het met ons eens is
en dat 7% daarvan staakt. Dat zou betekenen dat er zo'n 300.000 vrouen gaan staken maandag.
Valt dat mee of tegen? Maar het uiteindelijke sukses of verlies komt pas de 28
ste
april, en wat de
staking uiteindelijk oplevert moet nog blijken. Er is een heel netwerk van vrouwen gekomen door
de voorbereidingen van de staking. Dat is iets om verder op te bouwen. Als je kan staken kun je
ook nog meer.
Zondag 29 maart: De spanning is te snijden. Ik heb niets meer te doen dan af te wachten. Ik
schilder een laken om uit mijn raam te hangen. Mijn moeder belt op: ze staakt niet want ze is
niet tegen de abortuswet (en er ook niet voor). Maar ze hangt wel een laken uit haar raam, met
niks erop, omdat het de 30ste is. Het laken uit het raam schijnt een soort nationaal symbool van
de vrouwenstaking te zijn. Heleen en Elisabeth zijn jarig maar het valt niemand op en henzelf
ook niet.
Maandag 30 maart: Ik vind het wel rustig op straat als ik naar het Vrouwenhuis loop. Maar wat
had ik dan precies verwacht. Toch meer drukte. We bellen het land door: wat gebeurt daar? Er
is moeilijk hoogte van te krijgen. Iedereen loopt een beetje zenuwachtig rond. Iemand roept dat
ze net verkeer wil gaan blokkeren, ergens, en met ons tienen gaan we op pad, behangen met
stakingsbordjes om onderweg uit te delen. In de stad is het druk! Overal komen we groepjes
vrouwen tegen, op weg of op zoek naar aktie, iets dat verstoort, ontregelt en opvalt. Binnen tien
minuten hebben zich drie van zulke groepjes bij ons aangesloten. Als we roepen: 'Kom mee, we
gaan iets blokkeren' lopen ze mee. Met zo'n vijftig vrouwen zitten we tenslotte op het Muntplein
en zingen stakingsliederen terwijl het verkeer zich langzaam over de trambaan wurmt. Er komt
wel politie maar die kijkt alleen. We trekken achter een bakfiets stapvoets door de Vijzelstraat,
midden over de weg. Bij de Openbare Bibliotheek gaan we zingend naar binnen om alle vrou-
wen tot staking op te roepen. Buiten staan al stakende vrouwen van de bibliotheek.
Er gebeurt wel degelijk iets in Amsterdam! Al staken dan niet alle vrouwen, alle vrouwen weten
dat er gestaakt wordt en ontzettend veel vrouwen praten erover. Ik ga op zoek naar nog meer
aktie. Op de Dam zijn om half drie al vrouwen spandoeken aan het schilderen. Het is er al flink
vol. Met een paar vrouwen trekken we door de Kalverstraat en delen de overgebleven stakings-
bordjes en stencils uit. We komen een groep vrouwen tegen die met een levensgrote pop
rondsjouwen - met ketchup en breinaalden tussen haar benen. We gaan op weg naar het Ge-
 |
 |
 |