10
een paar jaar ging ik gewoon weer op zoek naar een ánder huisje buiten. Ook toen fietste ik
rond en noteerde adressen van makelaars.
Eens heb ik het volmaakte gevonden: zo’n vierkante, zwarte, overnaadse schuur, vol met
kranen voor de koeien en een klein breed huisje ervoor met één kraan voor de mensen. Een
ophaalbrug, riet, vaarten, twee meren en het allergeheimzinnigste elzenbosje nu vlakbij, dit
alles temidden van niets. Het leek mij alleen te lastig als de kinderen niemand zouden
hebben om mee te spelen - en zo ben ik er aan ontsnapt aan de rand van de
Volgermeerpolder te wonen.
Heb ik daar van geleerd? Hoef ik nu, als het weer voorjaar wordt, alleen maar in de Kleine
Gifatlas van Vrij Nederland te bladeren? Nee dus. Er blijft iets van heimwee en verlangen,
van tekort en gemis. Nu heb ik ook een tijdje gedacht, net zoals u, dat dat dan wel Het
verlangen zou zijn. Naar liefde en zo. Maar dat bleek er niets mee te maken te hebben. Dat
is ook wel logies: liefde doe je binnen beter dan buiten (denk aan de denneappels!). Nee, het
is gewoon iets wat je ‘Heimwee naar Aerdenhout’ zou kunnen noemen als je daar ooit
gewoond had. Villa’s, gazons, oude bomen. GELD, MACHT, PRESTIGE! Als vrouwen niet
dromen dat ze bij de koningin eten, dromen ze dat ze een villa bezitten met een gazon.
Wat we met Geld, Macht en Prestige zouden gaan doen, weten we niet zo goed. Maar één
ding weten we des te beter: wat is het heerlijk als er niemand is om vervelend tegen ons te
doen! Als je je vakantie goed inricht, zijn niet alleen de vaste mensen die vervelend doen er
niet, maar is er zelfs helemaal niemand. Niemand die ons kan dwingen Vrouw Te Zijn. Het
grote buiten maakt èchte kerels van ons, dik en zelfgenoegzaam. Nog honderd nachtjes
slapen!
April
Ik schreef over het verband tussen het voorjaar, heimwee naar Aerdenhout en het verlangen
naar GELD, MACHT en PRESTIGE. In Nederland is het niet moeilijk om op deze gedachte te
komen: de beweging die zich bezighoudt met schoon water, schone lucht en schone grond
vermijdt zorgvuldig om zich iets te noemen wat aan Natuur zou kunnen doen denken. Niet
Groene beweging dus, maar MILIEUbeweging. Jasperina de Jong zong daar al jaren geleden
een lied van Guus Vleugel over:
‘En nu is het milieu ook nog verontreinigd,
Uitgezonderd dan het betere milieu.’
Want geld stinkt niet. Nu zullen de ‘Grünen’ in de bondsrepubliek wel in de eerste plaats zo
heten om aan te geven dat ze helemaal niet rood zijn, maar het werkt op zijn minst
verwarrend. Is schone lucht groen? En schoon water ook niet. Groen water is vuil. Door te
overvloedige bemesting is het te vruchtbaar geworden. Er moet dus, met machines, in
fabrieken vervaardigde schone zuurstof doorheen geblazen worden: dan kunnen er vissen in
leven, die wij weer kunnen eten. Zo doen ze het in Zwitserland.
Maar de Groene beweging wekt de suggestie dat het probleem van de moderne
samenleving is dat er te weinig groeit. Terwijl ik nog nooit gehoord heb dat de sla in de
giftuintjes niet groen genoeg is: het er in mee gegroeide gif treft alleen de mensen die de sla
eten, niet de sla. En als er huizen op de gifbelt staan - verleidelijk, omdat de bodem er al zo
lekker stevig aangeplempt is - dan was het groen toch al weg, dan waren er nog alleen maar
mensen.
Maar groen is toch ook bomen, en gras? 0 ja, maar daar hadden we al een beweging voor,
liever gezegd juist geen beweging, maar iets statigs en staties: de Vereniging voor Behoud
van Natuurmonumenten, de verenigingen tot behoud van het provinciale landschap. Het
kollektieve heimwee van het betere milieu naar de feodale heerlijkheid, die ook door een tuin
in Aerdenhout maar gebrekkig nagebootst kan worden.
Het natuurmonument en het landschap zijn vormen van kultuur, net als het concertgebouw.
We moeten er maar veel van genieten, want ze worden allemaal door de belastingen
 |
 |
 |