8
de hand gelopen dierenliefde (naar het boek van de voorzitter van de engelse
dierenbescherming is een tekenfilm gemaakt waarin twee zielige hondjes wel drie uur
achternagezeten worden en het loopt nog slecht af ook). Al weet ik teoreties dan wel dat de
dierenliefhebber een autoritaire mensenhater moet zijn - waarom zou hij er anders zoveel
prijs op stellen dat er niets teruggezegd wordt?
Maar het bericht in de Volkskrant van 11 februari 1983 verraste me toch onaangenaam. Het
had een tamelijk oninteressante kop - misschien hebt u het niet eens gelezen. ‘Bewind
Bouterse schrikt vogel-toerisme uit VS af’. Ja, haalt je de koekoek. Maar waarom moet dat in
de krant? De VS is een redelijk groot land en er moeten allerlei vogels zitten die ik graag
eens zou willen zien. De amerikaanse vogelliefhebbers zijn daar echter geheel op
uitgekeken. Zij plachten massaal naar Suriname te reizen, onder andere om daar onder het
ontbijt te luisteren ‘naar de roep van de witte klokvogel (zijn geluid lijkt op dat van een
luidende klok) of van de kalkvogel (die loeit als een koe).’
Dit bericht komt oorspronkelijk uit de Wall Street JournaI. De vogelreizen zijn kennelijk een
belangrijke ekonomiese faktor. Amerikanen zijn niet bereid het instorten van bedrijfstakken
lijdzaam aan te zien. De ekspert voor Surinaamse vogels verklaart: ‘We moeten van die
Bouterse zien af te komen.’ En de direkteur van de amerikaanse vereniging van
Vogelliefhebbers: ‘We kunnen ons niet veroorloven dat land te verliezen.’’
Ozo. Nu hoort Bouterse het eens van een ander. Altijd had hij gedacht dat hij een
Nederlandse kolonie bevrijd had, maar Suriname was allang van de amerikaanse Vereniging
van Vogelliefhebbers. De Wall Street Journal vindt dan ook dat die het er niet bij moet laten
zitten. Vogelliefhebbers genoeg: 21 miljoen, waarvan 2,5 miljoen ‘ware vogelbespieders’ (dat
zijn waarschijnlijk die mensen die het broedsel van steenarenden verstoren). De direkteur telt
een ‘harde kern’ van zo’n tienduizend man. De Wall Street Journal meent dan ook, volgens
de Volkskrant, ‘dat het lot van Bouterse snel beschoren zou zijn als alle Amerikaanse
vogelliefhebbers een expeditie-leger zouden vormen tegen het militaire bewind in
Paramaribo.’
De Wall Street Journal voelt wel aan dat er voor een dergelijke bewerkelijke onderneming
krachtige drijfveren aanwezig moeten zijn. Alleen om een bedrijfstak te redden ga je toch niet
met een raketwerper op je rug over de surinaamse plantages sjouwen? Die drijfveren volgen
dan in het slot van het Volkskrantbericht. Wat näief was ik toch weer. Ik had het kunnen
weten: de Vrouwenkrant had al verteld hoe belangrijk vogels zijn voor een dieper inzicht in
de menselijke geschiedenis. Er stond zelfs een illustratie bij, die ik hier zal proberen te
beschrijven. Afgebeeld zijn, in staalgravure, rechts boven een fraaie glanzende vogel, de
snavel in de lucht; links onder een wat kleinere en doffere, naar hem opkijkend. De
verwaande uitdrukking van de bovenste en de bewonderende blik van de onderste moet u
zich er zelf bij voorstellen.
Die gravure was een illustratie van Darwins The Descent of Man, waarin hij de
grondbeginselen van de menselijke evolutie uiteenzet. ‘Seksuele selektie’ is het geheim. Het
ijdele dier boven is het mannetje. Al worstelt Darwin met het probleem of het vrouwtje
eigenlijk wel in staat is de mannelijke schoonheid naar waarde te schatten, hij heeft in de
natuur daar zoveel van aangetroffen (niet alleen in de vorm van veren, maar ook in die van
baard- en snorharen), dat hij er niet omheen kan in de mannelijke aantrekkelijkheid een van
de motoren van de vooruitgang te zien.
De 19de eeuwse vrouwenbeweging had daar niets van terug, maar de 20ste-eeuwse wel.
‘Talk of spiders’, adviseerde Pat Mainardi in The Politics of housework. Sindsdien is er in de
biologiese hoek hard gewerkt. Sociobiologen haalden het hele dierenrijk ondersteboven:
legers mieren, bijen, leeuwen, bavianen, kippen, torren, dolfijnen, herten en zeehonden
worden aangevoerd om vrouwen van de ‘onvermijdelijkheid van het patriarchaat’ te
overtuigen. Op onze eieren en kinderen moeten we zitten, terwijl de mannen hun genen
rondsproeien.
Dit soort opvattingen wordt in de VS al op de scholen onderwezen. Je zou zeggen, waar
maken die amerikaanse mannen zich nog zorgen over. Maar ja, die genen kun je niet zien.
Wetenschappers kunnen wel zeggen dat ze bestaan, maar de vogelllefhebber gelooft alleen
zijn eigen verrekijker. Vandaar Suriname. Die klok- en kalkvogels zijn maar ekstraatjes voor
 |
 |
 |