De Bonte Was, VROUWENWERK, Amsterdam 1975
91
uiteindelijk redden we het toch. Voor Julia was dit werk zo
belangrijk omdat ze het kon kombineren met haar twee kinde-
ren. Mij gaf het een enorme bevrediging. We vulden elkaar
goed aan en konkurrentie was er tussen ons niet. De pro-
dukten die we maakten hoefden geen eigen stempel te dragen.
Bij de batakkursus waren de anderen erg verbaasd dat we
elkaars werk afmaakten. We hadden een goede band met de
vrouwen die kleren voor ons maakten en iedereen kon haar/
zijn zelfgemaakte spullen brengen.
Alles wat de ander doet is net zo belangrijk als wat je
zelf doet. We hebben de onzekerheid t.o.v. elkaar overwon-
nen, wat ons veel rust en openheid geeft, niet meer de
macht willen hebben, niet willen konkurreren. Dan kan het
gevoel van akseptatie van de ander en wat zij voortbrengt
boven komen. Het is iets wat ik veel tegenkom bij vrouwen,
maar zelden bij mannen. Maar wij vrouwen moeten het nog
uitbreiden en versterken. We moeten elkaar meer kreatief
maken, vooral in situaties waarin we nog onderdrukt worden,
hoewel de kansen van slagen van zo'n bedrijf gering zijn
als je je onafhankelijk probeert te maken van de gebruike-
lijke praktiese en zakelijke opvattingen.
ONBETAALD: DE BONTE WAS
Op de oudejaarsavond van 1973 werd het idee geboren: een
vrouwenuitgeverij. Met vier vrouwen startten we en na een
half jaar en een hoop gepraat kon het eigenlijke werk be-
ginnen. We leenden vijf maal duizend gulden van vrouwen
die dat missen konden. We kochten een oude stencilmachine
en een heleboel papier. We hadden besloten boeken te ma-
ken van stukken uit de Vrouwenkrant, aangevuld met nieuwe
stukken, die door andere vrouwen of door onszelf geschre-
ven moesten worden. Tijdens het voorbereidend gepraat waren
we ervan overtuigd geraakt dat vrouwen liever over de emo-
ties van andere vrouwen lezen dan dat zij zich door allerlei
abstrakte feministiese theoriestukken heenworstelen. Omdat
theorie toch onmisbaar is besloten we ervaringen en leesbare,
eenvoudige theoriestukken elkaar te laten afwisselen.
Onze uitgeverij moest een naam hebben. 'Iets wat alle vrou-
wen aanspreekt en wat gezellig is, zoiets als De Bonte Was'
zei iemand. Bij die naam is het toen gebleven.
Het eerste boek 'En ze leefden nog lang en gelukkig...' ver-
scheen in november 1974. Niet zo maar. Een kapotte stencil-
machine, onwennigheid met zakelijke beslommeringen, papier
dat vochtig werd, pagina's die op de verkeerde volgorde ge-
 |
 |
 |
 |