Charlotte Perkins Gilman, Het gele behang (1892). Nederlandse vertaling, De Bonte Was, 1977
19
Het gele behang is een uniek werk in Charlotte Perkins' oeuvre. Hoewel ze
meer verhalen schreef, en ook romans en gedichten, is geen van haar
werken zo kort en krachtig, zo rijk aan verbeelding én echtheid. Ze schreef
trouwens veel meer beschouwingen, die door de feministiese strijdbaarheid
en de haast waarmee ze het vaak moest doen – ze werkte veel voor kranten
en andere bladen - dikwijls wat dor en droog zijn. Ze schreef ontzaglijk
veel. Ze gaf zeven jaar lang een eigen tijdschrift uit: The Forerunner (De
voorbode). Hiervoor schreef ze de meeste artikelen zelf. Ze schatte dat dit
zo'n 21.000 woorden per maand waren. Dat staat gelijk aan 28 boeken in
zeven jaar.
Door haar strijdvaardige geschriften en lezingen wordt ze wel beschouwd
als de belangrijkste Amerikaanse feministe van rond de eeuwwisseling.
Het gele behang werd in haar tijd niet gezien als een feministies boek, maar
meer als een briljant griezelverhaal. Het kostte haar veel moeite om het
gepubliceerd te krijgen. Ze stuurde het naar iemand die het doorzond naar
de uitgever van The Atlantic Monthly, toen het voornaamste tijdschrift in de
Verenigde Staten. Deze schreef haar het volgende briefje:
Geachte mevrouw,
Mr. Howels heeft mij uw verhaal doorgezonden.
Ik zou het mezelf niet kunnen vergeven als ik anderen even beroerd maakte
als ik mezelf heb gedaan!
Hoogachtend,
H.E.Scudder
In 1892 werd Het gele behang in een ander tijdschrift gepubliceerd. Het trok
veel aandacht maar riep gemengde reakties op. Een dokter waarschuwde dat
zulke verhalen 'gevaarlijk spul' waren en niet mochten worden gedrukt
vanwege de bedreiging die ze vormden voor de familieleden van zulke
gestoorde mensen. Hij beschreef de ziekte van de hoofdpersoon uit het
verhaal als erfelijk.
Mensen die het verhaal positief waardeerden beschouwden het als een
'gedetailleerd verslag van krankzinnigheid in het beginstadium'. Het heeft
tot 1972 geduurd voor iemand Het gele behang in verband bracht met de
strijd van vrouwen tegen hun onderdrukking.
Er is een merkwaardigheid aan Het gele behang . Aan het eind zegt de
hoofdpersoon: 'Eindelijk ben ik eruit ondanks jou en Jane'. Iemand met de
naam Jane komt in het verhaal niet voor. Misschien is dit een drukfout; de
namen Julia en Jennie komen wel voor. Misschien bedoelt de hoofdpersoon
zichzelf. In dat geval zou bedoeld kunnen zijn dat zij uit zichzelf is
gekomen, dat wil zeggen aan haar door huwelijk en maatschappij bepaalde
rol is ontsnapt, op de in die tijd door gebrek aan alternatieven meest
voorkomende manier.
 |
 |
 |
 |