Charlotte Perkins Gilman, Het gele behang (1892). Nederlandse vertaling, De Bonte Was, 1977
16
Nawoord
*
Charlotte Perkins, schrijfster van Het gele behang, werd in 1860 geboren in
de Verenigde Staten, in de staat Connecticut. Ze groeide op in het puriteinse
New England. Haar moeder kreeg drie kinderen in drie jaar, waarvan er een
overleed. Na de geboorte van het derde kind liet de vader het gezin in de
steek. Charlotte zegt hierover in haar levensbeschrijving The Living of
Charlotte Perkins Gilman (1935): of 'de dokters uitspraak dat nog een kind
de dood van mijn moeder zou zijn, de reden was van mijn vaders vertrek of
maar één van de redenen, weet ik niet.'
Haar moeder, vier jaar daarvoor nog een populair meisje met veel
aanbidders, reageerde op haar nieuwe situatie van verlaten vrouw met twee
peuters door zich volledig in zichzelf te verschansen en elk kontakt af te
wijzen.
Toen Charlotte zestien jaar was, beschreef ze zichzelf als iemand met 'mijn
moeders diep religieuze aanleg; mijn vaders intellektuele drang; een goed
ontwikkelde wilskracht, afkomstig van beiden; een eigen passie voor
wetenschap, voor kennis van de werkelijke wetten waaraan het leven
onderhevig is; een onverzadigbare drang tot perfektie in alles.'
Toen ze zeventien was schreef ze: 'Ik ga deze winter m'n uiterste best doen
om te proberen of ik niet van mezelf kan houden, zoals andere mensen
doen.'
In dezelfde periode kreeg ze oog voor 'de onrechtvaardigheden waaronder
vrouwen lijden.'
Na een teleurstelling in de liefde trouwde ze met Charles Stetson, een
kunstenaar. Ze realiseerde zich dat ze daarmee voor een belangrijk
vrouwenprobleem kwam te staan: 'een vrouw zou in staat moeten kunnen
zijn te trouwen en kinderen te hebben, en ook haar werk in de wereld te
doen.'
Ze zegt over haar man dat hij teder en toegewijd was, met het huishouden
hielp en dat ze voor hem 'de natuurlijke seksuele aantrekkingskracht' voelde.
Niettemin 'ging er vanaf het begin iets mis': ze voelde een soort grijze wolk
van binnen, 'een wolk die groter en donkerder werd.' Ze werd depressief.
Na een jaar kreeg ze een dochter en een maand na de bevalling was ze 'een
geestelijk wrak'.
Ze kwam terecht bij de beroemdste 'zenuwspecialist' uit die tijd: S. Weir
Mitchell in Philadelphia.
Hij kon haar niet plaatsen in een van de twee kategorieën waarin hij de
slachtoffers van wat toen zenuwzwakte werd genoemd, indeelde: de
kategorie zakenmannen, uitgeput van te veel werk, en de kategorie society-
vrouwen, uitgeput van te veel plezier. Hij schreef Charlotte voor om zich
aan haar huishoudelijk werk en haar kind te wijden, en zichzelf hoogstens
*
Dit nawoord, van Elaine R. Hedges, is bij de vertaling verkort.
 |
 |
 |
 |