Charlotte Perkins Gilman, Het gele behang (1892). Nederlandse vertaling, De Bonte Was, 1977
18
kunstmatig ontwikkeld tot melkproduktie. Ze is een wandelende
melkmachine geworden, daartoe speciaal gevoerd en afgericht. Haar waarde
wordt gemeten in liters'.
Charlotte viel vooral de positie-thuis van de vrouw aan. Uit Women and
Economics: mannen en vrouwen hebben 'dezelfde menselijke krachten en
menselijke wensen en verlangens in zich. Maar al wat zíj zou willen
wensen, al wat zíj zou willen doen, moet zij door één enkel kanaal en één
enkele keuze bereiken. Rijkdom, macht, sociale status, een goede naam - en
niet alleen dit maar ook een thuis en geluk, respekt, ontspanning en plezier,
en haar brood en boter - alles moet zij bereiken met een smalle gouden ring.'
'Door haar ekonomies onafhankelijke positie in de man-vrouw-relatie, is het
sekseverschil niet alleen een middel om een man aan te trekken, zoals het
dat bij alle levende wezens is, maar een middel om in haar levensonderhoud
te voorzien; en dat is bij geen ander wezen op aarde het geval'.
Charlotte Gilman was niet tegen een huiselijk bestaan of tegen
huishoudelijk werk. Ze vond integendeel dat in een huiselijk bestaan
eigenschappen ontstonden die onmisbaar zijn voor de ontwikkeling van het
menselijk ras, zoals vriendelijkheid en zorg. Maar ze vond dat de
ontwikkeling van het gezin was achtergebleven bij die van andere
instellingen in de samenleving. Vrouwen en kinderen beschouwde ze als
gevangenen in afzonderlijke huizen, waar de vrouwen geen ekonomiese
onafhankelijkheid hadden en de kinderen vaak leden.
Uit de situatie van een dominerende vader, een min of meer onderworpen
moeder en een uiterst afhankelijk kind, kan alleen onrecht voortkomen. Die
kans is althans veel groter dan die op rechtvaardigheid.
Tot haar voorstellen om aan deze situatie een eind te maken behoorden
gemeenschappelijke keukens en crèches om moeder en kind te verlossen
van de tirannie van het gezin.
Charlotte Gilman vond dat werk moest worden gerespekteerd en dat
vrouwen op basis van gelijkheid aan mannen in de wereld moesten kunnen
werken.
Huishoudelijk werk moet worden gerespekteerd en vrouwen moeten vrij
zijn om ook ander werk te doen.
Charlotte Gilman geloofde in vooruitgang. Ze schreef een toekomstroman,
Moving the Mountain, waarin vrouwen werkelijke gelijkwaardigheid met
mannen hebben bereikt. Ze zag de situatie van de vrouw in de 19de eeuw als
een tegenkracht tegen de vooruitgang, tegen de ontwikkeling van de
vrouw. Dat sommige mensen werden geclassificeerd als paarden of koeien
of seksobjekten was niet alleen een uitholling van henzelf maar van de
samenleving als geheel.
Charlotte Gilman zelf weigerde op een zijspoor te worden gezet. In 1900
trouwde zij met haar neef, George Houghton Gilman en ze ging door met
werken tot de dag waarop ze haar eigen dood koos. Ze leed aan borstkanker
en besloot anderen daarmee niet tot last te zijn. Ze nam chloroform en stierf,
haar laatste eigen keus.
 |
 |
 |
 |