Kresjes en andere vormen van kinderopvang krijgen ook al Rich's goedkeuring niet.
Afwisselend worden de gevaren van staatsopvoeding, het belang van de kapitalist en het
eroties tekort van de moeder genoemd als redenen.
Omdat Rich verder ook nog tegen abortus is - ze beschouwt abortus als een vorm van geweld
die vrouwen tegen haar zelf keren - zou het voor de hand moeten liggen dat de
vrouwenbeweging in haar geheel zich van deze mevrouw zou afkeren. Dat Rich ontmaskerd
zou zijn als rechts en rankuneus; als iemand die met de zoveelste truuk vrouwen het
moederschap in wil jagen. Gewaarschuwd door de 'seksuele revolutie' die vrouwen in plaats
van bevrijding grotendeels verdere beschikbaarheid voor mannen opleverde, zou de
vrouwenbeweging in koor tegen Rich geroepen moeten hebben: 'We trappen er niet in!'
De grote moeder
Nu staat erin 'Uit vrouwen geboren' nog wel wat meer dan bovengenoemde instrukties voor
het moderne moederschap. Aan één kant maakt de rest van haar verhaal misschien wel
begrijpelijk dat vrouwen van Rich onder de indruk geraakt zijn. Aan de andere kant maakt het
dat 'onder de indruk zijn' ook veel verontrustender.
De 'oorsprong van de band tussen moeder en kind' zoekt Rich in 'prepatriarchale' tijden. Toen
was alles anders, beter en seksueler voor vrouwen. Zij rekonstrueeert die 'patriarchale' tijden
met materiaal uit de school van de psycholoog Jung en uit verschillende zgn. antropologiese
bronnen (Briffault, Bachofen, Diner, Gould Davis). Van al die schrijfsters en schrijvers haalt
Rich 'gegevens' over 'de Grote Moeder', die zij als volgt introduceert:
'Uit haar eigen lichaam schiep de vrouw de man, schiep zij de vrouw, schiep zij het
voortbestaan. In haar symboliese gedaante van Moedergodin was zij de oorsprong van alle
vormen van groei, bloei en vruchtbaarheid. Of zij wel of geen kinderen ter wereld bracht, als
pottenbakster of weefster bracht zij produkten voort die meer waren dan toevallige objekten.
Het waren kunstwerken met magische kracht. Het waren ook de produkten van de vroegste
wetenschappelijke aktiviteit, die zich ook uitstrekte op het gebied van de kennis van planten en
kruiden, van de geneeskunst en van de kinderopvoeding.'(pag. 110)
Rich 'verheft' de 'prepatriarchale' vrouwen uit haar werkelijke plaats in de samenleving als
geheel; zij maakt er een magisch religieuze verbeelding van, een objekt van verering en
bewondering. En de reden van die verering en van de mededeling dat vrouwen het centrum
van die 'patriarchale' tijden waren, is haar scheppend vermogen dat geïntroduceerd wordt met
de woorden 'Uit haar eigen lichaam.'
De vrouw als natuur
Hoe vrouwen ook potten bakten, weefsels maakten, kruiden verzamelden, eten maakten; wat
haar aandeel ook was in de arbeid en organisatie van 'patriarchale' samenlevingen - één ding
staat vast: zij deden het niet 'uit haar eigen lichaam'.
Het enige wat vrouwen uit haar eigen lichaam voortbrengen zijn spijsverteringsresten,
vruchtbaarheidscyclusresten en - als zij het daartoe benodigde mannelijke zaad zich
toegeëigend hebben - eventueel een kind en melk. Dat vrouwen dat allemaal kunnen is op
zich niets biezonders; alle andere vrouwelijke zoogdieren kunnen precies hetze1fde.
Baarmoeders en melkklieren zijn dus iets heel gewoons. Ongewoner is dat de helft van de
mensheid die geen baarmoeders en melkklieren heeft, geregeld heeft dat de andere helft die
wel van die dingen voorzien is, voor hen werkt.
Dat hadden we in ieder geval vastgesteld, voordat Adriënne Rich op het toneel van de tweede
feministiese golf verscheen. Simone de Beauvoir, Betty Friedan, Shulamith Firestone,
Germaine Greer, Alice Schwartzer en nog honderdduizenden andere - niet bij name bekende -
vrouwen waren het er allemaal over eens 'vrouwen en mannen, onderdrukking en uitbuiting,
 |
 |
 |