De Bonte Was, MOEDERBOEK, Amsterdam 1976, feministiese uitgeverij de Bonte Was
16
een grote strijd tussen zijn behoeften en mijn behoeften. Ik moest me af
en toe wel afsluiten voor zijn aandachttrekkerij om te kunnen studeren.
Ik had geen andere keus, ik moest zorgen dat ik later in staat zou zijn
om ons te kunnen onderhouden. Armin was veel te klein om dat te
kunnen begrijpen en gebruikte alle truuks die kleine kinderen kunnen
hebben om toch genoeg aandacht en warmte te krijgen; driftaanvallen,
gebrul om niets, niet naar bed willen, niet uit bed willen, bedplassen.
Op een of andere manier hebben we het overleefd zonder al te veel
merkbare schade, maar wel ten koste van ontzettend veel schuldgevoel.
Ik denk dat ik niet aan mijn eigen ontwikkeling was toegekomen als ik
niet voor de situatie had gestaan dat ik wel moest. Daarom kan ik nu zo
ontzettend goed begrijpen dat vrouwen met kinderen niet aan hun eigen
ontplooiing toekomen. De druk van je omgeving is ontzettend sterk, de
kinderen eisen aandacht en zolang je de enige bent, die ze dat kan geven
is er niet aan te ontkomen, je zit met een zelfbeeld dat je voor alles een
goede moeder moet zijn. In die tijd is het zeker niet bij me opgekomen
dat er iets mis was met de situatie zelf, dat het eigenlijk niet mogelijk is
om prakties alleen een kind op te voeden, daarnaast nog te moeten
werken en ook nog op een of andere manier rond zien te komen van
een kleine beurs of bij te moeten verdienen.
Mijn kind is nog steeds mijn zwakke plek, na jaren nog, terwijl allang
duidelijk is dat het een prima joch is, erg zelfstandig voor zijn leeftijd.
Nu zijn we elkaars beste vriendje.
Maar jarenlang heb ik het gevoel gehad dat ik volstrekt faalde, dat het
allemaal mijn eigen schuld was als het me niet lukte om een begripvolle
geduldige moeder te zijn. En alles werd geweten aan het feit dat ik een
alleenstaande moeder was. Ik werd asociaal, of op zijn best zielig gevon-
den. Als Armin met vuile kleren op school kwam omdat hij voor school-
tijd in het park was geweest kreeg ik daar van het schoolhoofd opmer-
kingen over, als hij zijn boterhammetjes zelf had gemaakt of was verge-
ten kreeg ik briefjes mee naar huis of ik hem niet beter kon verzorgen.
Ik durfde nauwelijks naar ouderavonden toe omdat al zijn moeilijkhe-
den werden geweten aan mijn slechte opvoeding. Als de leerkracht eens
naar huis opbelde en Armin nam aan omdat ik weg was kreeg ik later
opmerkingen dat ik hem teveel alleen liet, alsof ik een keuze had. Maar
hoewel ik met mijn hoofd wist dat niemand me iets kwalijk kon nemen
omdat ik niets anders kon dan Armin af en toe alleen laten omdat ik
moest werken, ik voelde me er toch altijd schuldig over. Ik raakte ook
in Nederland ontzettend overstuur als Armin dingen deed waar we op
aangevallen zouden kunnen worden, als hij met een ander kind had
gevochten, of als hij iets had gepikt. Ik lag een week wakker toen ik
hoorde dat hij niet zo goed met zijn klasgenootjes om kon gaan; ze
pestten hem omdat hij langer haar had, of op een andere ondefinieerba-
re manier 'anders' was.
Toen later mijn politiek bewustzijn begon te groeien ging ik behalve om
te werken ook wel eens weg om naar een vergadering te gaan. Dat
kostte me nog meer strijd met mezelf omdat ik dat nog minder goed
kon verantwoorden dan wanneer ik weg was om geld te verdienen. Ik
reageerde dan ook ontzettend fel als er weer eens mensen waren die me
verweten dat ik mijn kind' te weinig aandacht gaf, maatschappelijk
werksters,. de .mensen, van zijn school. Want eigenlijk gaf ik ze gelijk
maar ik wist met hoe ik het op moest lossen, ik kon die aandacht die hij
meer nodig had niet uit mijn tenen halen.
Als ik er niet zo zeker van was geweest dat ik niet meer wilde trouwen
was ik ook makkelijk gezwicht. Het was de enige oplossing die ik toen
kon bedenken; dan hoefde ik tenminste niet in mijn eentje voor ons
onderhoud te zorgen zodat ik minder kon gaan werken. Het werd me
ook wel van verschillende kanten gesuggereerd, dat ik maar naar een
 |
 |
 |
 |