De Bonte Was, MOEDERBOEK, Amsterdam 1976, feministiese uitgeverij de Bonte Was
63
vrouwen dat ze hun lichamen en funkties niet willen aantasten maar wel
die van de vrouw? Het tragiese is, dat India en andere landen die
sterilisatie overwegen, dat helemaal niet zouden moeten hoeven doen.
Want meestal wordt, in de rijke landen, verondersteld dat arme landen
er ekonomies niet bovenop komen als ze niet éérst hun bevolking ver-
bieden zich zo snel voort te planten. Dat is onjuist. De wereld in zijn
totaliteit produceert nog steeds voldoende om alle mensen en kinderen
die er nu zijn te onderhouden. De enige voorwaarde hiervoor is dat wij
een deel van onze rijkdom aan die landen zouden geven, zo maar voor
niks geven. Daar ziet het niet naar uit, blijkens de resultaten ,van de
laatste UNCTAD-konferentie. Wij blijven goedkoop grondstoffen in-
slaan (delfstoffen, agrarische produkten).
Armoede en de daarmee samenhangende ondervoeding, honger soms,
gebrek aan kennis, bijgeloof en tekort aan mediese hulp geven dus een
heel ander soort moederschap dan wat wijzelf uit ervaring kennen. Stel
je het leven voor, van een moeder in Tchad of Ethiopië, of in de krotten
van Mexico-stad of Sao Paulo of in landen als Westelijk Sahara,
Libanon, Rhodesië: door oorlogsgeweld is honger hier onontkoombaar,
maar bovendien is er kans dat je kinderen worden gedood, door een
kogel of door napalm, dat ze voor het leven worden verminkt, dat ze
zoekraken tijdens de vlucht. En voor alle arme moeders is er de angst
dat zijzelf spoedig zullen sterven en hun kinderen als niet-verzorgde
wezen moeten achterlaten.
Samenvatting: Kinderen krijgen heeft in agrariese landen een ekonomies
motief. Agrariese landen zijn arme landen (de rijke landen zijn industrie-
landen). Omdat ze arm zijn komen er allerlei ziekten enz. voor en is
er gebrek aan mediese verzorging, waardoor er een relatief groot aantal
zuigelingen en kinderen sterft, zodat de mensen meer kinderen moeten
krijgen dan ze uiteindelijk willen (over)houden. Terugduwen van het
kindertal kan dus alléén door toeneming van de welvaart, want dan
neemt de kindersterfte af. Toeneming van de welvaart kan alléén als de
rijke landen welvaart geven. Dat doen ze niet, in tegendeel: ze buiten de ,
arme landen uit.
Maar wie zijn die uitbuitende rijke landen precies? De ekonomiese
machthebbers van die landen. En dat zijn de mannen die ook ons
westerse vrouwen onderdrukken (en westerse mannengroepen als de
arbeiders, de 'witte boorden'). Arme moeders en rijke moeders hebben
dus dezelfde onderdrukkers.
RIJKE MOEDERS
Ik stelde daarnet dat moeders in arme landen en wij, de moeders in rijke
landen, dezelfde onderdrukkers hebben. Dat wordt heel duidelijk als je
je voorstelt hoe moeders vroeger in Europa leefden. Tot voor kort was
het leven van de moeders hier nl. niet veel anders dan het leven van de
Derde Wereld-moeders. Op school hebben wij geleerd dat in Nederland
een heldhaftige 80-jarige oorlog heeft gewoed. We hebben niet geleerd
dat die oorlog precies hetzelfde karakter had als de vrijheidsoorlogen in
Angola, Mozambique, Kongo: vijandelijke legers die de boeren kaal
stropen, hun hutten verbranden, de vrouwen verkrachten, de inge-
nomen steden uitmoorden. Guerillastrijders (de watergeuzen) die pre-
cies hetzelfde doen. Onze bet-bet-bet-overgrootmoeder was een honge-
rige, angstige, vroeg-oude vrouw, die de geboorte van haar dochter, ook
een voormoeder van ons, misschien maar een paar jaar heeft overleefd.
Wij hebben op school geleerd over onze Gouden Eeuw, Rembrandt,
Michiel de Ruyter: heldendaden, hoge kultuur, rijkdom. We hebben
niet geleerd dat er in die Gouden Eeuw een leger van paupers was, dat
de vele weeskinderen werden 'opgevoed' tot zedelijkheid, vlijt en gods-