De Bonte Was, MOEDERBOEK, Amsterdam 1976, feministiese uitgeverij de Bonte Was
60
Uitgeleend bewustzijn
Nu mijn kinderen wat groter worden en niet meer bij mij wonen begin
ik pas te begrijpen wat moederschap eigenlijk is. Als ze een paar jaar
geleden in de weekends of de vakantie op bezoek kwamen, deden ze
niets anders dan 'moeder, moeder' roepen, tegen mij praten en aandacht
vragen. Ik had dan zo'n gevoel dat ze recht hadden op wat extra aan-
dacht, omdat ze me een paar dagen niet gezien hadden, en ging er braaf
op in. Mijn vriendin was eigenlijk de enige die dit niet normaal vond en
die af en toe zei dat ze zelf ook maar eens iets moesten doen. In het
begin begrepen ze dat niet zo goed en ik eigenlijk ook niet, omdat ik
nog steeds het gevoel had dat ze iets moesten 'inhalen'; maar omdat ik
toch niet precies wist wat ze dan moesten inhalen, en het ook veel
prettiger vond als ze zelf bezig waren en ik ook mezelf kon zijn, bleef ik
me maar inspannen voor de wederzijdse zelfstandigheid.
Nu begint het dus een beetje te lukken en nu begin ik ook te zien wat er
altijd gebeurde, waar je als moeder eigenlijk voor dient. Vroeger moes-
ten moeders kinderen beschermen tegen gevaren, tegen honger, wilde
dieren en soldaten; kortom, tegen de dood. Tegenwoordig beschermen.
moeders kinderen tegen het leven met alles wat er aan vast zit. Vroeger
hoefde dat niet: kinderen hoorden er gewoon bij, ze hoefden niet tegen
het leven - werk, seksualiteit - beschermd te worden. Nu worden kinde-
ren van de sociale werkelijkheid buitengesloten. Ze leven in een kinder-
wereld. En die wereld is eigenlijk - moeder. Moeder vertaalt de grote-
mensenwereld in een kinderwereld. Kinderen beleven de werkelijkheid
niet rechtstreeks, maar via hun moeder. Daarom hebben ze zoveel aan-
dacht nodig: je moet ze steeds vertellen wat kan, en wat niet kan wat
waar is en wat niet waar, wat goed is en wat slecht. Ze leven om zo te
zeggen in jouw bewustzijn. En daarom kun je 'niets doen' als de kinde-
ren er bij zijn: jouw bewustzijn moet leeg zijn om een wereld te kunnen
zijn waar je kinderen in kunnen rondlopen.