De Bonte Was, VROUWENWERK, Amsterdam 1975
25
O, het wordt zo niet gezegd, maar wat er gedacht, geloofd wordt, dat zie je aan de regels en
wetten, óók de toekomende. De 'Algemene Arbeidsongeschiktheidswet' die nu, in het jaar van
de vrouw, in de maak is, sluit alle mensen in, behalve de huisvrouwen (en de buitenshuis
werkende getrouwde vrouw maar op het nippertje). Hieruit blijkt overduidelijk dat het werk
van de huisvrouw nog steeds onzichtbaar is, dat zij kabouter is en het vooral moet blijven!
Wat is zichtbaar werk eigenlijk? Met andere woorden: wanneer wordt aktiviteit algemeen als
werken beschouwd?
1. als je achter elkaar doorwerkt in aaneengesloten uren (meestal acht uur per dag,
onderbroken door een pauze). Alle andere uren heb je 'vrij'. (Dit betekent dat als je niet in
aaneengesloten uren werkt, je ook nooit echt 'vrij' hebt. Het betekent ook dat je werk mag
weigeren als je officieel vrij hebt, of dat als je het per gratie toestaat: overwerk, dat vaak
duurder betaald wordt.)
2. als je buiten je huis werkt ('op je werk zijn')
3. als je tijdens je werk kontroleerbaar bent
4. als je voor het verrichte werk geld ontvangt
Deze kenmerken van wat in onze samenleviug als werk wordt beschouwd gelden geen van
alle voor de vrouw die uitsluitend huisvrouw is: zij kan enigszins zelf bepalen of ze achter
elkaar doorwerkt of niet, al moet ze natuurlijk wel rekening houden met de werktijden van
haar man en de school- of werk-tijden van de kinderen. Aan de andere kant heeft ze nooit
vrijaf, juist omdat ze geen werktijden heeft: 'moeder stond altijd klaar', 'haar handen stonden
nooit stil' enz. Toch betekenen deze bekende uitdrukkingen geen kompliment voor het vele
werk dat een huisvrouw verricht. Ze geven meer aan dat moeder steeds maar klusjes,
dingetjes deed, en ze worden meestal pas aan het eind van een arbeidzaam vrouwenleven
gedebiteerd, daarom zijn ze ook in de verleden tijd gesteld.
De huisvrouw werkt niet buitenshuis (als ze dat wel doet wordt ze daar niet als huisvrouw
beschouwd), ze wordt niet gekontroleerd (als haar man kontroleert geldt dat meestal niet haar
huishoudelijke prestaties) en ze krijgt geen eigen vaststaand salaris voor haar werk.
Wat een huisvrouw doet is in haar eentje aanwezig zijn, naar eigen maatstaven werk
verrichten (sommige huisvrouwen zijn 'schoner' dan andere) en ingrijpen als dat nodig is; als
ze kinderen heeft is dat vaak nodig: dan wordt het huishoudelijke werk automaties uitgebreid
tot voortdurende waakzaamheid. En nu komt er iets heel geks, waaruit blijkt hóe er
verschillende normen voor mannen- en vrouwenwerk worden gebruikt. Want beschikbaar en
aanwezig zijn wordt bij bepaalde mannenwerk wél als echt werk gezien! Als een operator in
een chemische fabriek werkt, 40 uur per week, betekent dat dat hij 40 uur per week
beschikbaar is, waakzaam en alleen ingrijpt als er een chemisch proces afloopt en de machine
opnieuw ingesteld moet worden, èn als er iets misgaat. Gaat er meer dan een kleinigheid mis,
dan komt er een speciale technikus om hem te helpen. Chemisch operator zijn is echt werk, en
je moet het maar kunnen: zo'n ingewikkelde chemische toestand overzien en op het juiste
moment ingrijpen.
Juist omdat hij weet wanneer hij moet ingrijpen bij die machines, want daar heeft hij voor
gestudeerd, wordt zo'n operator een heel hoog maandsalaris uitbetaald, ook als hij een maand
niet heeft ingegrepen. Er zijn nog meer beroepen, ook beroepen waar je niet voor hoeft te
studeren, die toch bestaan uit aanwezig en beschikbaar zijn, die toch als echt werk worden
 |
 |
 |
 |