De Bonte Was, VROUWENWERK, Amsterdam 1975
82
en een tengere jongen van zestien jaar moest de bakken leeg-
gooien.
Als je als nieuweling in de fabriek gaat werken word je aan
alle kanten uitgetest. Dit gold voor mij waarschijnlijk nog
iets meer, omdat ik niet zo was als de rest. Ik was 27 en
nog steeds niet getrouwd. Ik sprak anders, al nam je gauw hun
manier van praten over. Ik was anders gekleed namelijk op
het gemak in plaats van wat volgens hun normen mooi is.
De verschillen waren er, hoe subtiel ook. Bijv. gekleurde
panties waren lelijk, ook al waren ze veel sterker. Beppie
droeg gewone panties, waarvan ze er dus ongeveer drie per
week versleet.
Om je vriendschap uit te proberen volgde een reeks peste-
rijen. Je ingepakte dozen omgooien, je alleen laten vegen, je
kop onder de kraan, een haarlok afknippen. Tenslotte: je erin
luizen als je je niet aan de regels hield. Ik reageerde erop
met grapjes te maken en dat liep vaak uit op elkaar achterna
rennen en vechten. Ida en Hennie aksepteerden dit niet van
mij als vrouw van 27 (die moet immers serieus zijn). Ik liet
steeds merken, ook ten opzichte van de cheffin en Hennie, dat
ik solidair was met Beppie en Joke, enz. en niet hún orders
opvolgde. Het kwam tot een uitbarsting toen ik met Beppie aan
een grote inpakmachine moest werken. Ida was naar een verga-
dering. Hennie speelde de baas. Beppie wilde met Wil aan de
machine. Omdat dat niet mocht zat Beppie mij op te jutten en
de machine op heel snel te zetten 'omdat ik het óók moest
leren' en 'omdat het anders haar premie kostte' (dit is een
van de voorbeelden waaraan je ziet dat het systeem van onder-
drukking van hoog naar laag in de produktie voorkomt). Ondanks
dat ik probeerde uit te leggen dat je je niet zo moet laten
opjutten dat je zenuwlijder wordt was er geen ontkomen aan.
Ik kreeg kramp in mijn hand, zweette als een otter en trilde
op mijn benen. Toen kwam de uitbarsting. Ik kon niet meer en
Beppie riep Hennie. Ik mocht binnen gaan werken en Hennie be-
gon te schelden tegen Beppie en haar de schuld te geven. Ik
bleef echter partij kiezen voor Beppie. Vanaf die dag word
ik volkomen in vertrouwen genomen in alle gebeurtenissen op
het werk. Dit was nadat ik er bijna vier maanden had gewerkt.
ARBEIDSTEMPO
Het arbeidstempo ligt verschrikkelijk hoog en is uitgekiend.
Er worden normen gesteld voor de grote en de kleine pakmachi-
ne. De grote inpakmachine moet een produktie halen van drie-
duizend dozen per dag = vijfhonderd grote dozen met drie-
kilo-zakken = twintig wagens. Dit betekent ongeveer zes zak-
ken per minuut, het stoppen, schoonmaken, vegen, koffie- en
theepauzes inbegrepen. De kleine machine moet driehonderd do-
zen met vierentwintig puntzakken opbrengen, dat wil zeggen
veertien puntzakken per minuut. Gedurende de kontrole dreigt
 |
 |
 |
 |