17
Dat aangeboren gevoel, gekoppeld aan militant entoesiasme, mag niet verstoord worden,
want dan wordt 'de kultuur' verstoord. En, aldus Lorenz:
'De evenwichtige interaktie tussen alle losse normen van sociaal gedrag die karakteristiek
zijn voor een kultuur verklaren het feit dat het over het algemeen zeer gevaarlijk is om
verschillende kulturen te mengen.'
44
Want als je dat zou doen komt die aangeboren agressie los die nu juist zo mooi
gereguleerd was in het gedrag voor 'binnen de groep' en gedrag voor 'buiten de groep'.
In hun pogingen menselijke samenlevingen een 'Naturgeschichte' in de vorm van
aangeboren agressie mee te geven, deden etologen vanzelfsprekend ook zeer veel
uitspraken over mannen en vrouwen. Hun boeken verschenen niet voor niets in de tijd
van het begin van de tweede feministiese golf. Lorenz is heel hoffelijk: mannen en
vrouwen zijn wat hem betreft even agressief. Alleen stoppen vrouwen hun agressie
vooral in het verdedigen van hun nakomelingschap, terwijl mannen meer aan oorlog,
sport, spel en dat soort tijdverdrijf doen. Morris en de zijnen maakten van agressie een uit-
sluitend mannelijke aangelegenheid. In de tijd dat de menselijke samenleving ontstond
waren het volgens hen de goede knotshanteerders en jagers die de meeste nakomelingen
wisten te verwerven en hun mannelijke nakomelingen hebben dat keurig de evolutie
doorgedragen. Morris:
'Achter de facade van het moderne stadsleven bevindt zich dezelfde naakte aap. Alleen de
namen zijn veranderd: lees in plaats van 'jachtterrein' 'werkplek', in plaats van 'jagen'
'werken', in plaats van 'thuisbasis' 'huis', in plaats van 'wijfje' 'echtgenote', in plaats van
'paarband' 'huwelijk', enzovoort.
45
Morris en de zijnen schreven over de aangeboren driften die in iedereen - in meerdere of
mindere mate - zouden zitten. In dezelfde tijd werd in de Verenigde Staten door Eysenck,
Jensen en anderen de aanval heropend op mensen die 'de omgeving' of 'de omstandighe-
den' waarin mensen opgroeiden en moesten leven verantwoordelijk stelden voor veel
ziektes, problemen en armoe. De inzet van de aanval waren weer de oude 'mentale
kapaciteiten' van Darwin, Galton en navolgers: de 'intelligentie'
46
dus, die weer aangebo-
ren zou zijn en die gemeten moest worden opdat er verschillende behandelingen voor de
verschillende IQ-groepen konden volgen. In de zuidelijke staten werd in de jaren zestig
formeel de apartheid die zich uitdrukte in verschillende scholen, verschillende bussen,
voor zwarte en witte kinderen verboden. Op bevel van het hoger gerechtshof kwam er
ook een eind aan het verbod op seksuele omgang en huwelijken tussen wit en zwart. De
aangeboren intelligentie-aanhangers probeerden 'het IQ' als toelatingseis voor scholen er
door te krijgen. Als zwarte kinderen 'een laag IQ' hadden was het toch zonde om daar
veel overheidsgeld aan te besteden.
Sociobiologie
In 1975 veegde de amerikaanse insektoloog E.O. Wilson in een boek dat als titel
'Sociobiology'
47
kreeg, alles wat etologen en IQ-aanhangers bij elkaar gesprokkeld
hadden op één grote hoop en hij vergat niet om zijn eigen 'The Insect Societies' uit 1971 er
bij te vegen. Biologen weten nu zoveel, was zijn motto, dat het tijd wordt om alle sociale
wetenschappen maar eens van hun biologiese grondslagen te gaan voorzien. Die
biologisering, die Ernst Haeckel in het begin van de eeuw ook zo graag wilde, noemde hij
'the new synthesis' en het konsentratiepunt van al die aangeboren driften, instinkten,
intelligentie en wat voor dierlijke en menselijke, door etologen en sociale wetenschappers
bij elkaar gehaalde gedragingen dan ook (homoseksualiteit bijvoorbeeld) werd het DNA
of de genen. In de genen of het DNA lag volgens hem - en volgens alle andere
sociobiologen, want binnen de kortst mogelijke keren waren er tientallen - de kern van
de natuurlijke selektie. Daar speelde de strijd om het bestaan zich af, of beter gezegd - het
44
idem p 87
45
zie Biological Politics
46
voor een overzicht, zie P. Vroon's Intelligentie
47
E.O. Wilson, Sociobiology , the new synthesis. Harvard University Press 1975
 |
 |
 |