MISDADEN TEGEN DE VROUW
, Tribunaal Brussel 1976. Diana Russell & Nicole Van de Ven, 1977
Nederlandse vertaling, De Bonte Was, Amsterdam 1977
83
Daarbij komt dat artsen bijna nooit bereid zijn te verklaren dat een vrouw verkracht is. Zelfs als ze
maagd was en er duidelijke aanwijzingen zijn dat ze het niet meer is, zeggen ze gewoon dat haar
maagdenvlies 'heeft meegegeven', wat erop neerkomt dat de vrouw niet gescheurd is en er geen
bewijzen zijn. Maar in werkelijkheid zijn zulke gevallen een hoge uitzondering.
Wat betreft verkrachting in het huwelijk staat er in de Portugese wet dat de huwelijksbetrekkingen
gehandhaafd dienen te blijven: De uitdrukking 'hij heeft me gebruikt' is de meest gangbare manier
waarop er in Portugal over verkrachting in het huwelijk wordt gesproken, vooral door vrouwen in
de lagere klassen. Maar het overkomt vrouwen in alle maatschappelijke bevolkingslagen. Het
komt erop neer dat de echtgenoot het lichaam van zijn vrouw naar eigen goeddunken kan gebrui-
ken - hij kan haar dwingen tot een abortus die ze zelf niet wil, hij kan haar laten steriliseren, haar
opsluiten of haar slaan.
Dit laatste komt zo vaak voor dat ik een keer een man zijn vrouw zag slaan in het circus, waarop
een politieagent hem alleen maar verzocht haar ergens anders te slaan, waar hij de mensen die
naar de voorstelling zaten te kijken, niet zou storen!
Getuige 8: Noorwegen
We weten dat vrouwen in Noorwegen regelmatig het slachtoffer zijn van geweld. We weten dit
door gesprekken met onze zusters en dankzij het materiaal dat in de twee jaar van haar bestaan
verzameld is door de Groep van gratis juridische bijstand aan vrouwen. Maar er zijn nauwelijks on-
derzoeksgegevens beschikbaar over vrouwen als slachtoffers van geweld. Naar de mate waarin
dergelijk geweld voorkomt is nog geen systematisch onderzoek gedaan. Het volgende verslag is
hoofdzakelijk het resultaat van wat ik ben tegengekomen toen ik de door de politie onderzochte
gevallen van gewelddadige verkrachting ben nagegaan en de gevallen die in de loop van 1972 in
Noorwegen voor de rechtbank zijn geweest. Mijn onderzoeksgegevens heb ik gebaseerd op
politierapporten en rechtbankverslagen. Mijn bedoeling was uit te vinden wat verkrachte vrouwen
te wachten staat wanneer ze met de politie en de rechtbank in aanraking komen.
In theorie vallen volgens het Noorse wetboek van strafrecht onder gewelddadige verkrachting ook
gevallen van echtgenoten die, hun vrouwen verkrachten of van prostituées die het slachtoffer zijn
van verkrachting. In de praktijk is er in Noorwegen maar één geval bekend van een man die ver-
oordeeld werd omdat hij zijn vrouw verkracht had en bij mijn onderzoek ben ik zo'n geval niet
tegengekomen.
In Noorwegen worden jaarlijks zo'n honderd gewelddadige verkrachtingen bij de politie aangege-
ven. Veertig tot zestig gevallen worden bij gebrek aan bewijs geseponeerd. ln ongeveer twintig
gevallen wordt een officiële aanklacht ingediend. In de overige gevallen wordt geen vervolging
ingesteld omdat men de verkrachters niet heeft kunnen opsporen.
Volgens ons wetboek van strafrecht is gewelddadige verkrachting één van de ernstigste wetsover-
tredingen en de politie heeft de plicht alle gevallen te onderzoeken waar zij weet van heeft, zelfs
als er geen aangifte is gedaan. Maar de ernst waarmee de politie deze gevallen behandelt loopt
nogal uiteen. Als een man in Noorwegen naar de politie gaat om aan te geven dat zijn fiets gesto-
len is, is de politie zeker niet van plan hemel en aarde te bewegen om de fiets terug te vinden. Aan
de andere kant is er weinig kans dat de man ervan verdacht zal worden nooit een fiets gehad te
hebben! Maar als een vrouw naar de politie gaat en aangeeft dat ze verkracht is, wijst de ervaring
uit dat ze op grote achterdocht zal stuiten. Allereerst zal de politie vragen of ze wel echt verkracht
is en dan stellen ze meestal een groot aantal irrelevante vragen, bijvoorbeeld of ze al seksuele er-
varing heeft, of ze zo maar met iedereen naar bed gaat of zich uitdagend gedraagt. De politie
schijnt ervan uit te gaan dat gewelddadige verkrachtingen alleen gepleegd worden door man-
nelijke maniakken die een onschuldige vrouw op weg naar huis 's nachts in een park te pakken
nemen. De gevallen die van dit patroon afwijken worden op het politiebureau met achterdocht
bekeken. Het is duidelijk dat de kans dat een vrouw geloofd wordt aanzienlijk minder wordt
wanneer ze de man van tevoren al kende en vooral wanneer ze een vaste relatie had met hem.
De kans geloofd te worden is vijf keer zo groot als de verkrachting buitenshuis plaatsvond dan
wanneer het binnen gebeurde. Je geloofwaardigheid neemt eveneens af naarmate je langer wacht
 |
 |
 |
 |